Buiten de deur

De Middelburgse Commercie Compagnie (MCC) verscheepte in de achttiende eeuw ruim 31.000 mensen tussen West-Afrika en West-Indië. Ongeveer 27.000 slaafgemaakten overleefden de overtocht, 4.000 mensen overleefden de reis dus niet. Hoe ging het er aan toe tijdens zo’n reis? Deze expositie vertelt het verhaal door de ogen van de mensen die er zelf bij waren.

Praktische informatie
De expositie ‘Ooggetuigen van de slavenhandel’ is tot eind 2024 te zien in het Zeeuws Archief in Middelburg.

Aan de hand van archiefstukken, kaartmateriaal, objecten en presentaties op beeldschermen wordt de driehoekshandel in beeld gebracht. Via koptelefoons kunnen citaten beluisterd worden van een slaafgemaakte en van een kapitein van een slavenschip. Tekstbordjes en een geïllustreerde brochure voorzien de bezoeker van toelichting.

De expositie is gratis te bezoeken tijdens openingstijden van het Zeeuws Archief, Hofplein 16 in Middelburg. Maandag tot en met vrijdag tussen 10.00 en 17.00 uur.

Kun je niet naar Middelburg komen bekijk dan de online Google Arts & Culture-exposite 'Handelaar in slaven'

Bron : website Zeeuwsarchief

Vanaf 20 juni 2025 is in het Scheepvaartmuseum te Amsterdam de tentoonstelling “De zee in kaart” te bezoeken!

De zee in kaart

Zeekaarten zijn onmisbaar aan boord van schepen. Maar hoe ontstond de zeekaart en waarom? De cartografietentoonstelling De zee in kaart verkent de geschiedenis van zeekaarten met atlassen en meetinstrumenten.

De zee wordt al eeuwenlang in kaart gebracht. Kaarten met waterdiepten, posities van boeien, kompasrichtingen, kustlijnen en vuurtorens geven stuurlui richting en houvast. Vanaf eind vijftiende eeuw worden er documenten gedrukt die al deze informatie bij elkaar brengen. Zeekaarten maken een gebied toegankelijk voor handel en visserij, maar ook voor oorlog en koloniale expansie. De gebieden waar de belangen het grootst zijn, worden het vaakst en het meest gedetailleerd weergegeven.

Geschiedenis van de Nederlandse zeekaarten

De tentoonstelling laat in vogelvlucht de ontwikkeling van de Nederlandse zeekaart zien. Daarbij staat de vraag centraal: waarom wordt de zee in kaart gebracht? De tentoonstelling toont zeekaarten en teksten uit de zestiende eeuw. Nederlandse zeeatlassen en zeemansgidsen van onder andere Willem Jansz. Blaeu. Ook zijn er handschriftkaarten te zien die in opdracht van de VOC en WIC zijn gemaakt, negentiende- en twintigste-eeuwse kaarten van de wateren rondom Nederland en de voormalige koloniën en watersportkaarten vanaf de jaren zestig. Een bijzonder object is de stokjeskaart, gemaakt op de Marshall-eilanden, waarmee zeestromen en windrichtingen worden weergegeven.

Techniek van de kaarten maken

Het maken van een zeekaart is ingewikkeld: hoe bepaal je precies waar je bent op zee? En hoe meet je afstanden en dieptes? Dit proces is tijdrovend, kostbaar en er zijn veel specialisten bij betrokken. In de zeventiende eeuw deden zeelieden metingen op het water langs de kust en op zee als basis van zeekaarten. In de loop der tijd zijn er speciale opnemingsvaartuigen voor in de plaats gekomen.

Tegenwoordig maakt de Hydrografische Dienst alle zeekaarten. In 2024 bestond de Hydrografische Dienst 150 jaar! Dit doet de dienst voor de zeeën rond Nederland en in Caribisch Nederland. De waterdiepten, getijden en gevaren als ondiepten en wrakken moeten zorgvuldig worden vastgesteld.

In de tentoonstelling zijn oude meetinstrumenten te zien zoals dieptemeters, hoekmeters en getij-instrumenten én is te zien hoe zeekaarten werden gedrukt: van de eerste schets tot aan de koperplaat waarmee de kaart wordt afgedrukt.

Scheepvaartmuseum Amsterdam

Adres:
Kattenburgerplein 1
1018 KK Amsterdam
020 523 2222
info@hetscheepvaartmuseum.nl

Openingstijden: maandag t/m zondag | 10.00 – 17.00 uur

Bron en tickets bestellen: Website van het Scheepvaartmuseum Amsterdam