Buiten de deur

Het Scheepvaartmuseum in Amsterdam opende in mei 2019 de tentoonstelling "Cartografie & Curiosa. Deze laat zien hoe Nederlandse zeevaarders vanaf de 17e eeuw hun weg vonden en op welke wijze deze reizen het Europese wereldbeeld bepaalden. Door corona is ook het Scheepvaartmuseum lang dicht geweest. Eind juni 2021 opende ook het Scheepvaartmuseum weer haar deuren.

Cartografie: verfijnde kunstwerken

De tentoonstelling Cartografie & Curiosa brengt de ontwikkeling van cartografie en de ontmoeting met een nieuwe wereld in beeld. Vanaf het begin van de zeventiende eeuw wagen Nederlandse zeelieden zich steeds verder van huis. Hun bevindingen van onbekende gebiedsdelen vormt de basis voor kaartmateriaal dat steeds verfijnder wordt. Er was aandacht voor de kleinste details en de schoonheid van de illustraties maakt elke kaart een kunstwerkje op zich.

De kaarten, die behoren tot de topcollectie van de wereld, vertellen veel over de reizen die werden gemaakt en over de wetenschap van de cartografie. De bezoeker gaat aan de hand van deze eeuwenoude kaarten ‘op reis’ naar de locaties die de Nederlandse geschiedenis vormden: Zuid-Afrika, Indonesië, Japan, Australië en Brazilië. De spectaculaire wandkaart van Amsterdam van Pieter Bast uit 1597 vormt het startpunt.

Curiosa: pronken zonder schaamte

Het tweede deel van de tentoonstelling omvat het curiositeitenkabinet: een schatkamer vol oogstrelende objecten, die werden meegenomen en de onbekende wereld – letterlijk – in huis haalden. Voorwerpen zoals kokosnoten en nautilusschelpen waren zeldzaam en werden als pronkstukken meegebracht. Ze waren zo kostbaar dat ze werden voorzien van een zilveren of gouden montuur. Deze naturalia, waarin kunst en natuur samenkwamen waren onder verzamelaars het meest geliefd: overtrof de kunst de natuur, of toch andersom? De prachtige verzameling curiositeiten in de tentoonstelling bevat een groot aantal - nog nooit eerder geëxposeerde - objecten uit een privécollectie.

Stereotypering

Reisverslagen en etnografische studies beschreven de flora en fauna, maar ook de onbekende volkeren en gewoonten. Zij werden veelal als stereotype afgebeeld. Vervolgens werden deze illustraties gebruikt voor de decoratie van o.a. kunstvoorwerpen. Een zilveren lakstempel van de VOC in de vorm van de buste van een Afrikaanse man is een voorbeeld van het stereotype en racistische beeld van zwarte mensen: ontblote tanden, opengesperde ogen, tulband, oorbellen en een zilveren ‘slavenband’ rond de hals.

Coronamaatregelen

Conform de richtlijnen van de Rijksoverheid is een bezoek aan Het Scheepvaartmuseum alleen mogelijk met een vooraf aangeschafte online entreekaart, voorzien van een starttijd voor het museumbezoek.

U kunt hier uw ticket boeken.

Openingstijden en adres

Het Scheepvaartmuseum is (bijna) iedere dag geopend van 9.00 uur tot 17.00 uur. Het restaurant, de winkel en bibliotheek zijn ook zonder entreekaartje toegankelijk.

Bezoekadres
Het Scheepvaartmuseum
Kattenburgerplein 1
1018 KK Amsterdam

Voor meer informatie zie de website van het Scheepvaartmuseum, Amsterdam

Bron: Persbericht van het Scheepvaartmuseum Amsterdam

Van 19 november 2021 tot en met 30 november 2022 kunt u in het Biesbosch MuseumEiland de tentoonstelling bezoeken: "600 jaar Sint Elisabeths vloed, de kracht van het water". Speciale thematentoonstelling over de kracht van het water.

600 jaar Sint Elisabeths vloed, de kracht van het water

Eeuwenlang wordt Nederland bedreigd en gevormd door overstromingen. In 1421 ontstaat hierdoor zelfs de enorme binnenzee die Biesbosch gaat heten. In deze tentoonstelling ter ere van 600 jaar Sint Elisabethsvloed vertellen wij over de feiten en fictie van het ontstaan van de Biesbosch.

Aan de hand van een tijdlijn door het hele museum worden de overstromingen door de eeuwen heen zichtbaar gemaakt. Rijkswaterstaat en HWBP laten zien hoe Nederland zich beschermt en voorbereid op eventuele overstromingen in de toekomst.

Meer informatie

Ga voor meer informatie over de tentoonstelling naar de website van het museum. U kunt bij deze informatie ook een filmpje kijken van "NPO 1 vandaag".

Voor openingstijden en prijzen kunt u hier bezoekersinformatie vinden.

Bekijk ook het artikel op onze website : Sint Elisabethsvloed: 600 jaar geleden

Bron: Website van Biesbosch MuseumEiland

 

De Middelburgse Commercie Compagnie (MCC) verscheepte in de achttiende eeuw ruim 31.000 mensen tussen West-Afrika en West-Indië. Ongeveer 27.000 slaafgemaakten overleefden de overtocht, 4.000 mensen overleefden de reis dus niet. Hoe ging het er aan toe tijdens zo’n reis? Deze expositie vertelt het verhaal door de ogen van de mensen die er zelf bij waren.

Praktische informatie
De expositie ‘Ooggetuigen van de slavenhandel’ is tot eind 2024 te zien in het Zeeuws Archief in Middelburg.

Aan de hand van archiefstukken, kaartmateriaal, objecten en presentaties op beeldschermen wordt de driehoekshandel in beeld gebracht. Via koptelefoons kunnen citaten beluisterd worden van een slaafgemaakte en van een kapitein van een slavenschip. Tekstbordjes en een geïllustreerde brochure voorzien de bezoeker van toelichting.

De expositie is gratis te bezoeken tijdens openingstijden van het Zeeuws Archief, Hofplein 16 in Middelburg. Maandag tot en met vrijdag tussen 10.00 en 17.00 uur.

Kun je niet naar Middelburg komen bekijk dan de online Google Arts & Culture-exposite 'Handelaar in slaven'

Bron : website Zeeuwsarchief

Ontdek een wereld van navigeren en manipuleren in Museum Volkenkunde in Leiden. De tentoonstelling is te zien vanaf 21 oktober 2022 t/m 29 oktober 2023.

Een wereld van navigeren en manipuleren

De tentoonstelling "Kaarten: navigeren en manipuleren" is vanaf 21 oktober 2022 te zien in Museum Volkenkunde in Leiden en toont de variatie van kaarten van over de hele wereld. Het werk van hedendaagse kunstenaars werpt toegevoegde perspectieven op de thema's in de tentoonstelling. Deze tentoonstelling is tot stand gekomen in samenwerking met de Universiteitsbibliotheek Leiden als onderdeel van Leiden City of Science.

De rol van landkaarten

Wanneer we naar kaarten kijken, zouden we ons altijd moeten afvragen: Wie brengt wat in kaart en waarom? Er is altijd een reden om een kaart te maken. Dat kan zijn om je weg te vinden van A naar B of om vast te stellen dat er een voetbalveld oerbos verloren is gegaan. Mensen gebruiken kaarten om de wereld vorm te geven, om zich een voorstelling van de wereld te maken of om de wereld te beïnvloeden.  Kaarten worden ook geproduceerd om mensen te manipuleren, oorlog te rechtvaardigen of land in te nemen. De tentoonstelling laat zien hoe kaarten deel zijn van het systeem om mensen en plaatsen toe te eigenen en te controleren.

In een tijd waarin moeilijke geschiedenissen, zoals slavernij, onder een vergrootglas liggen, worden kaarten op nieuwe manieren ingezet. Mensen gebruiken ze om kritiek te leveren op de manier waarop de geschiedenis wordt verteld en in de strijd tegen onderdrukking. Hierbij spelen identiteit en onafhankelijkheid een rol.

Plaatsbepalingen kun je op veel manieren in kaart brengen. Bovenstaand schilderij toont een ‘Dreaming’ van de Warlpiri mensen uit de Northern Territory. Hierop zingen en dansen de vrouwen als deel van een ceremonie over de boskalkoen wanneer die van waterpoel naar waterpoel reist om zich te voeden. De cirkels staan voor bestaande waterpoelen.

Opzet tentoonstelling

De tentoonstelling bestaat uit een collectie kaarten en werk van hedendaagse kunstenaars. Het eerste deel beslaat de verschijningsvormen van kaarten zoals navigatiekaarten, kaarten van het heelal en esthetische kaarten. Het tweede onderdeel gaat met name in op de vraag wat je in kaart kunt brengen. Een voorbeeld hiervan is de filosofische weergave van het brein, middels de kaart The Autistic Brain waarin de kunstenaar Tzipporah Johnston, de ervaringen in het dagelijks leven met autisme overbrengt. Tenslotte toont het laatste onderdeel van de tentoonstelling aan wat de effecten zijn van kaarten, met andere woorden welke invloed of macht ze kunnen uitoefenen. Met deze tentoonstelling proberen we de bezoekers kritischer te laten kijken naar de kaarten. Zijn kaarten wel zo waarheidsgetrouw of zit er soms een andere boodschap achter dan je in eerste instantie waarneemt?

Verborgen boodschappen in kaart

Sommige kaarten in de tentoonstelling hebben verrassende details. Neem bijvoorbeeld de kaart met Surinaamse plantages waar de plantages netjes in het gelid staan. De kijker wordt uitgedaagd om zich bepaalde zaken af te vragen. Gaat het goed in de kolonie Suriname? En waarom zijn er dorpen met rookpluimen getekend? "Kaarten: navigeren en manipuleren" geeft een inkijkje in de verschillende lagen die in kaarten te zien zijn.

Bezoek aan de tentoonstelling

Ga voor openingstijden, adres en prijzen naar de "Plan je bezoek" pagina van het Museum voor volkenkunde.

Bron:  Persbericht en Website Museum Volkenkunde