Op zaterdag 15 maart 2008 zal Dr. Peter van der Krogt van de Universiteit Utrecht een lezing houden voor onze Studiekring. De titel van de lezing is: De Aarde is Rond! Aard- en Hemelglobes van de Oudheid tot de 18de eeuw.
Plaats: Odd Fellowhuis, Nic. Beetstraat 44, Enschede.
Tijd: 10.00 – 12.00 uur.
Voor leden van de Studiekring Historische Cartografie, Oudheidkamer Twente, vrienden van de Twense Welle is de toegang gratis. Voor niet-leden is de toegang Euro 2,50.
Een globe is een verkleind model van een hemellichaam of van de sterrenhemel met kaartopdruk. Men onderscheidt o.a.
- Aardbol, aardglobe
- Maanglobe
- Hemelbol, hemelglobe of sterrenglobe.
Aard- en hemelglobes kregen hun grote algemene bekendheid nadat in het begin van de zestiende eeuw een methode was ontwikkeld om het kaartbeeld ervan door middel van de drukpers te vermenigvuldigen.
In de lezing wordt kort ingegaan op de geschiedenis van aard- en hemelglobes in de oudheid en de Middeleeuwen. Waren er in de Middeleeuwen aardglobes of dacht men toen dat de aarde plat was. Op die vraag zal ook een antwoord worden gegeven.
Daarna wordt de geschiedenis van de productie van globes van de 16de tot en met de 18de eeuw behandeld, met een bijzondere nadruk op de productie ervan in de Nederlanden. De fabricage van globes in de Nederlanden vond plaats vanaf de vroege zestiende eeuw. Een uitzonderlijke bloei beleefde deze tak van kartografische produktie in de eerste helft van de zeventiende eeuw in Amsterdam. Met name de produktie van de globefabriek van Willem Jansz. Blaeu, die onder zijn opvolgers meer dan honderd jaar standhoudt, heeft de Nederlandse globe een wereldfaam gegeven.
Wie maakten die globes? Wat kon men met een globe doen? Wat staat er allemaal op? Antwoorden zullen we in de lezing krijgen. De lezing wordt rijk geïllustreerd met een powerpoint-presentatie.
Dr. Peter van der Krogt
.jpg "Dr. Peter van der Krogt")
Na zijn dissertatie 1990 is zijn belangrijkste onderzoeksthema van globes in atlassen veranderd. Hij is de auteur van de serie Koeman’s Atlantes Neerlandici, een nieuwe bibliografie van in Nederland verschenen atlassen sedert de 16de eeuw (HES & De Graaf Publishers, 1997-.) en van de geannoteerde catalogus van de Atlas Blaeu-Van der Hem uit de Oostenrijkse Nationale Bibliotheek (’t Goy-Houten: HES & De Graaf Publishers, 1996-.).
In 2002 ontving hij de Sir George Fordham Award for Cartobibliography. Deze prijs wordt eens in de drie jaar uitgereikt door de Royal Geographical Society.
Bron: Mededeling van Dr. van der Krogt
Enkele foto’s van bovenstaande lezing:
Foto’s: Rene van der Krogt