Kamerscherm door de Japanse schilder Keiga in Museum Volkenkunde te Leiden. Na bijna drie jaar restauratie onthulde het Museum Volkenkunde op 23 september 2021 het ruim 4 meter brede, manshoge kamerscherm (c. 1836) van de Japanse schilder Kawahara Keiga.
Het kamerscherm Uitzicht op Deshima
Het kamerscherm Uitzicht op Deshima in de baai van Nagasaki is geschilderd op zijde vanuit een vogelvluchtperspectief. Het omvat acht panelen met een totale afmeting van 171 cm hoog bij 470 cm breed en dateert van circa 1836. In die tijd dreven de Nederlanders vanaf het kunstmatige eilandje Deshima als enige Europeanen handel met Japan.
Op het scherm is prominent het Nederlandse schip Marij en Hillegonda te zien, dat slechts eenmaal – in 1836 – naar Japan zeilde. Het scherm is hoogstwaarschijnlijk geschilderd in opdracht van een welgestelde bewoner van Deshima. Maar ook de Chinese handelspost, inclusief twee jonken die voor anker liggen, is in groot detail geschilderd. Het werk is voorzien van de signatuur ‘Keiga’ geschreven in Japanse karakters, met daarbij een rood zegel met zijn roepnaam ‘Tojosky’ in alfabet.
Deshima Experience
Met de presentatie van het kamerscherm gaat het museum nog een belangrijke digitale stap verder. Tegelijk met de voltooide restauratie lanceert Museum Volkenkunde de Deshima Experience. Een innovatieve web app, die zorgt voor een unieke totaalbeleving van het kamerscherm. Dit is de start van een compleet nieuwe manier om verhalen en informatie in verschillende vormen te delen met het publiek, wereldwijd.
De applicatie bevat alle storytelling technieken in één toepassing. Zo worden 3D-modellen en augmented reality met video, animatie, foto’s en tekst gecombineerd. Op deze manier kan iedereen overal ter wereld het kamerscherm beleven: thuis of in het klaslokaal.
Over Kawahara Keiga
Kawahara Keiga wordt vanwege de nauwkeurige detaillering in zijn werk ook wel ‘fotograaf zonder camera’ genoemd. Met zijn rijke oeuvre heeft hij de Japanse natuur en cultuur kleurrijk in beeld gebracht, vooral in opdracht van onderzoekers zoals Dr. Philipp Franz von Siebold (1796-1866). Keiga had het uitzonderlijke voorrecht Deshima vrijelijk te mogen betreden, waardoor hij ook de Japans-Nederlandse betrekkingen visueel kon vastleggen. Dat gaf hem tevens toegang tot Europese schildertechnieken zoals perspectieftekenen, die hij in het scherm op meesterlijke wijze toegepast heeft.
Restauratie in samenwerking met Japanse experts
In 2018 verwierf Museum Volkenkunde dit volstrekt unieke kamerscherm beschilderd door de Japanse schilder Kawahara Keiga (1786-c.1860). Een topstuk dat kort daarvoor ontdekt was, maar in zeer slechte staat verkeerde. Hoe de restauratie werd gedaan kunt u zien via de blogs.
Met dank aan
Het kamerscherm van kunstenaar Kawahara Keiga is de grootste aankoop van het Nationaal Museum van Wereldculturen van de laatste decennia. De aankoop werd gedaan met steun van Vereniging Rembrandt, het Mondriaan Fonds, het VSBfonds, de Vriendenloterij en de Vrienden van Museum Volkenkunde.
De restauratie is mogelijk gemaakt door vele particuliere schenkers, Tefaf Museum restoration Fund en Shared Cultural Heritage van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Ailion Foundation steunde de ontwikkeling van de digitale applicatie.
Bezoekersinformatie
Museum Volkenkunde
Steenstraat 1
2312 BS Leiden
Het museum is dinsdag t/m zondag geopend van 10.00 tot 17.00 uur.
Tijdens de landelijke schoolvakanties van alle regio’s is het museum ook op maandag open.
Bron: Persbericht van Museum Volkenkunde