Op 15 februari presenteerde het Stadsarchief Amsterdam de twee boeken Kaarten van Amsterdam.
Deze prachtige uitgaven bevatten stadsplattegronden uit de periode 1538-1865 en 1866-2012.
In het eerste boek zijn onder meer alle zeventiende-eeuwse kaarten van Amsterdam opgenomen, waaronder veel kaarten die de aanleg van de grachtengordel inzichtelijk maken.
Kaarten van Amsterdam, 1538-1865, deel I
Auteur: Marc Hameleers
Uitg.: Toth, gebonden, 426 p., 625 ill. in kleur
ISBN: 9789068686203
Prijs: Euro 69,50
De uitgave 1866-2012 is een verbeterde en uitgebreide heruitgave van de uitgave uit 2002: Kaarten van Amsterdam 1866-2000.
Kaarten van Amsterdam, 1866-2012, deel II
Auteur: Marc Hameleers
Uitg.: Toth, gebonden, 384 p., 450 ill. in kleur,
ISBN: 9789068686210
Prijs: Euro 69,50
Ambities
Aan verschillende planologische kaarten zijn de hoge ambities van het stadsbestuur te zien. In die zin sluit het deel Kaarten van Amsterdam 1538-1865 goed aan bij de tentoonstelling Booming Amsterdam waarin de aanleg van de grachtengordel centraal staat. De meeste kaarten tonen echter een topografisch beeld van de stad. Het is de feitelijke neerslag van die planologische uitgaven.
Daarnaast werden er in vroeger eeuwen ook historische en zelfs thematische kaarten gepubliceerd. Ze geven een schat aan informatie geven over toeristische attracties, de verspreiding van besmettelijke ziektes, bevolkingsdichtheid, religie, handel en nijverheid, enz. Ook hiervan staan tientallen voorbeelden in de twee delen, die samen bijna 1100 afbeeldingen (hele kaarten en details) omvatten.
Ze maken het mogelijk de verschillende uitgaven niet alleen tekstueel, maar ook visueel te onderscheiden. Het geheel maakt de twee delen van Kaarten van Amsterdam tot een zeer waardevolle en unieke bron voor de bestudering van de ontwikkeling van Amsterdam in de afgelopen vijf eeuwen.
Kaarten van Amsterdam1538-1865
Het nieuwe deel Kaarten van Amsterdam1538-1865 omvat 221 catalogusnummers waarbinnen vele honderden kaarten beschreven en van aanvullende historische informatie voorzien worden. Voorbeelden zijn de geschilderde en de op twaalf houtblokken gedrukte kaart van Cornelis Anthonisz. (1538, respectievelijk 1544) en de gegraveerde kaarten van Pieter Bast (1597) en Balthasar Florisz. van Berckenrode (1625). Ook kennen we fraaie kaarten in vier bladen door, waarschijnlijk, Visscher en later heruitgegeven door Pieter Mortier (ca. 1676), door Johannes de Ram (ca. 1692) en door vader en zoon De Broen (1724). Bijzonder is ook de kaart in zes bladen (1663) van stadsbouwmeester Daniel Stalpaert. Hij was in 1662 verantwoordelijk voor de door hem ontworpen vierde uitleg.
Kaarten van Amsterdam 1866-2012
Het (herziene) tweede deel Kaarten van Amsterdam 1866-2012 telt een dertigtal catalogusnummers meer dan in 2002 en begint met de in 1866 getekende manuscriptkaart met de visie van stadsingenieur Van Niftrik op de uitbreidingen buiten de Singelgracht. Zijn kaart markeert de aanzet tot de tweede Gouden Eeuw van Amsterdam. Andere bekende uitgaven die in deel 2 aan de orde komen zijn de kaarten van Kalff (1875) en Scheltema (1900), de 1:1.000-serie van Publieke Werken en de Arcamkaart (1995). Bijzondere kaarten die niet in de eerste uitgave opgenomen waren, werden getekend door Kruls en Schmüll (1882) en van Van der Meij (1903). Ook nieuw is de grote presentatiekaart met het stedenbouwkundig ontwerp van Cornelis van Eesteren (1935) die in 2008 teruggevonden werd.
Bron en foto’s: Stadsarchief Amsterdam
In de regio Twente zijn de boeken uit voorraad leverbaar bij Boekwinkel Heinink te Oldenzaal, Denekamp, Tubbergen en Hardenberg.