Deze maand is het 500 jaar geleden dat Martinus Waldseemüller zijn beroemde wereldkaart maakte. Deze kaart werd beroemd omdat hier voor het eerst de naam ‘Amerika’ op voorkwam.

Martinus Waldseemüller

Waldseemüller was een Duitse cartograaf die rond 1470 in Freiburg im Breisgau geboren werd. Hij studeerde daar aan de locale universiteit. Hij is rond 1521/1522 overleden.

Universalis Cosmographia

In 1507 werkte Waldseemüller in een groep van wetenschappers in een gymnasium in Saint-Dié-des-Vosges in Lotharingen. Hier maakte hij op 25 april 1507 een wereldkaart waarop de nieuwe geografische kennis die tijdens de ontdekkingsreizen was opgedaan was verwerkt. Deze wandkaart bestaat uit twaalf gedeelten die gedrukt zijn op basis van houtgravures van 46×62 cm groot. De volledige titel van de wereldkaart luidt “Universalis cosmographia secundum Ptholomaei traditionem et Americi Vespucii aliorumque lustrationes”. Waldseemüller maakte ook globekaarten, die bedoeld waren om uit te knippen en op een globe te plakken.

Wandkaart
De wandkaart van Waldseemüller

De kaart is om meerdere redenen bijzonder:

  • In Zuid-Amerika plaatste Waldseemüller de aanduiding ‘America’. Hiermee was de kaart de eerste met deze aanduiding. De kaart was gedeeltelijk gebaseerd op de informatie die Amerigo Vespucci tijdens zijn ontdekkingsreizen van 1501 en 1502 gedaan had. Vespucci had als eerste het revolutionaire idee dat het een apart continent was. Met zijn benaming erkende Waldseemüller Vespucci’s ontdekking.
  • Het is de eerste kaart waar Amerika duidelijk door een oceaan gescheiden is van Azië. Bij eerdere kaarten was vaak onduidelijk of Amerika een nieuw continent was of onderdeel van Azië. Dit is extra bijzonder omdat het nog tot 1513 zou duren voordat de eerste Europeaan de westkust van Amerika zou bereiken en daarmee zou bevestigen dat er inderdaad een oceaan lag.
  • Het was een van de eerste kaarten waar de lengte- en breedtegraden nauwkeurig waren aangegeven, in navolging van het voorbeeld van de wereldkaart van Ptolemeus.
Detail
Detail van de wandkaart met de aanduiding ‘America’

Bekende exemplaren

Bekend is dat er oorspronkelijk ongeveer duizend exemplaren van de wandkaart zijn gedrukt. Helaas zijn deze vrijwel allemaal verloren gegaan. Op dit moment is er nog maar één exemplaar bekend. Dit werd in 1901 herontdekt in de bibliotheek van kasteel Wolfegg in Württemberg in Duitsland. In 2001 werd dit exemplaar vanwege zijn grote historische belang aangekocht door het Amerikaanse Library of Congres.

Van de globekaarten zijn nog vier exemplaren bekend. Eén van die exemplaren werd in 2005 voor een recordbedrag van ruim 1 miljoen dollar verkocht.

Postzegel

Ter gelegenheid van het 500-jarig bestaan van de kaart van Waldseemüller bracht Duitsland op 17 april 2007 een postzegelvelletje uit. Het is een velletje van 10 postzegels, met een postzegelwaarde van Euro 2,20.

Postzegel van Waldseemüller kaart
Waldseemüllerkaart op Duitse postzegel

Meer informatie

500-jarig bestaan van de kaart van Waldseemüller
Getagd op:             

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *