In de Nationale en universiteitsbibliotheek van IJsland is een kaart van Amerika ontdekt uit de twaalfde eeuw. Deze kaart levert het bewijs dat de Vikingen verder in Noord-Amerika zijn geweest dan tot nu toe werd aangenomen.
Let op:
Dit artikel is een 1-april-grap. De oplettende lezers hebben de hint gevonden: op een kaart uit de twaalfde eeuw kan uiteraard nooit de naam Amerika voorkomen.De kaart is zelfgemaakt, met behulp van Photoshop. Zover mij bekend bestaat er ook geen twaalfde-eeuws boek van de Saga van Erik de Rode, ook dat deel was verzonnen. De Saga zelf en de Vinlandkaart zijn wel gebaseerd op echte informatie, hoewel niet iedereen er evenveel historische waarde aan hecht. De gegeven links zijn dan ook wel correct.
De kaart
De kaart toont het gebied rond de Noordpool, met een prominente plaats voor Noord-Amerika. In runen staan ook de namen van de continenten aangegeven: America, Europa en Asie. Hoewel de kaart waterschade heeft opgelopen zijn de contouren van de continenten goed herkenbaar. Er is zelfs een gedeelte van Zuid-Amerika te zien.
Heel bijzonder aan de kaart is dat ook de lengte- en breedtegraden werden aangegeven. Op deze kaart staan acht meridianen aangeduid. Ook staat er één complete breedtecirkel op en een fragment van een tweede. Niet alleen is dit dus de oudste kaart van Amerika, maar ook de oudste kaart die werkt met een dergelijke weergave van een coördinatenstelsel.
Er was al eerder een Vikingkaart bekend waar Amerika op stond: de Vinlandkaart. Deze kaart toonde echter maar een klein deel van Amerika, dat vermoedelijk overeenkomt met het huidige Newfoundland.
De vondst van de kaart
De kaart werd gevonden in de rugband van een editie van de Saga van Erik de Rode uit de twaalfde eeuw. Deze saga vertelt hoe Leif Eriksson in het jaar 1000 Amerika ontdekt, op weg vanaf Noorwegen naar Groenland. Het boek bevindt zich in de Nationale en universiteitsbibliotheek van IJsland en is een van de belangrijkste cultuurschatten van het land.
Voor deskundigen staat de authenticiteit van de kaart inmiddels vast. Middels C14-datering is vast komen te staan dat de kaart dateert uit circa 1180, met een onzekerheid van 30 jaar. Die datum komt overeen met de datum van het boek, dat uit 1185 dateert.
Meer informatie
- Kaartencollectie Nationale Bibliotheek IJsland, bevat o.a. kaarten van Mercator, Goos en Valk.
- Nationale en universiteitsbibliotheek IJsland
- Leif Eriksson (Wikipedia)
- Saga van Erik de Rode (Wikipedia)
- Wijland/Vinland (Wikipedia)