Eeuwenlang lagen veel Nederlandse steden verscholen achter muren, torens en poorten. De bouw van een stadsverdediging was een groot en duur karwei. Maar wie niet investeerde, was kwetsbaar en soms zelfs reddeloos verloren.
Als eerste Nederlandse stad startte Utrecht in 1122 met de bouw van haar verdediging. Wat begon als een gracht, vier poorten en enkele natuurstenen torens, veranderde na de uitvinding van de baksteen in hoge stenen muren met ruim vijftig torens. Dat was nodig ook, want de belegeringstechnieken werden steeds geavanceerder. Toen in 1345 de graaf van Holland met een leger van 30.000 man en grote werptoestellen (blijden) voor de muren van de stad verscheen, gaven de Utrechters echter geen krimp. Beschermd door hun stadsmuren en torens bouwden ze hun eigen blijden en trakteerden de belegeraars die te dichtbij kwamen op een pijlenregen.
In De ommuurde stad vertelt René de Kam de meeslepende geschiedenis van de Utrechtse stadsverdediging als voorbeeld van veel andere steden. Hij laat de betekenis van de ommuring zien in al haar facetten: de bouw, bezetting, belegeringen, aanpassingen, het verval en ten slotte de sloop in de negentiende eeuw. Ook gaat hij in op de rol die de middeleeuwse burgers speelden in het eigen stadsleger, dat er met zijn vele kleurrijke banieren veelvuldig op uit trok. En het was elke keer maar weer de vraag wie er na de strijd levend naar de stadspoorten terugkeerde…
Boek De ommuurde stad
Titel: De ommuurde stad – Geschiedenis van een stadverdediging
Auteur: René de Kam
Uitg. Spectrum, Paperback, met illustraties in kleur, 304 pag.
ISBN: 9789000361144
Prijs: € 24,99
Tentoonstelling De ommuurde stad in Centraal Museum Utrecht
Helaas heeft ook het Centraal Museum te Utrecht vanaf half december de deuren moeten sluiten vanwege de corona-maatregelen. Het museum blijft tot en met 9 februari 2021 gesloten. De tentoonstelling kan na de lockdown helaas niet verlengd worden door bruiklenen en de programmering van het museum.
Om u toch een indruk te geven van de tentoonstelling, heeft René de Kam een virtuele rondleiding gemaakt.
Blog over de tentoonstelling
Gelukkig heeft conservator René de Kam ook een uitgebreid blog gemaakt.
Bekijk hier het blog van René de Kam over de tentoonstelling.
Bron: Informatie website uitgeverij Spectrum
Foto’s: Centraal Museum, Utrecht