Oude navigatiehulpmiddelen zijn op oude zeekaarten altijd prominent aanwezig. Een van die hulpmiddelen zijn kapen, dagmerken aangebracht op locaties waar torens of markante punten ontbreken. Aan deze heeft Dr. Egge Knol een boek gewijd.
Beschrijving boek “Kapen op Rottum”
Titel: Kapen op Rottum
Auteur: Dr. Egge Knol
Uitgave: Stichting Noord-Groninger Publicaties Warffum
204 bladzijden ruim 200 afbeeldingen
ISBN 978-90-73319-61-5
Prijs: € 25,00
Via de boekhandel of rechtstreeks bij stichting Uitgaven Noord-Groningen
Het boek is een kroniek van de beide kapen op het waddeneiland Rottumeroog. Het is het eerste boek dat geheel gewijd is aan deze bijzondere hulpmiddelen voor de navigatie. De auteur begint met de betekenis van kapen die sinds de late middeleeuwen langs de kust van de wadden ten gunste van zeevarenden zijn opgericht.
De kapen op Rottumeroog maakten deel uit van veiligheidsmaatregelen op de Eems. Dat verhaal begint in Emden in 1539. Eeuwenlang had het eiland twee kapen, de Emder of Grote Kaap en de Kleine of Groninger Kaap. Lang waren dat houten bouwwerken van 22 tot 25 meter hoog. Sinds 1864 is er sprake van een ijzeren kaap. In 1883 komen er twee gietijzeren kapen. De Groninger kaap is in 1931 omgevallen, maar de Emder Kaap, meermalen verplaatst staat nog altijd op het eiland. Op dit rijksmomument, het meest noordelijke monument van ons land, zijn de Groningers terecht trots.
Het boek beschrijft ook de vuurtoren van Rottum (1902-1945). In de bijlagen uniek bronmateriaal in de vorm van oude bestekken uit de jaren 1698-1883. Auteur is dr. Egge Knol uit Groningen. In het dagelijks leven is hij conservator bij het Groninger Museum en een kenner van het Groninger verleden.
Kaart van Aelbert Haeyen uit 1585
Detail met de monding van de Eems op een kaart van Aelbert Haeyen uit 1585. Duidelijk zijn de tonnen aangegeven en de functie van de twee kapen op het eiland Rottum. Met hulp van de kapen kan de eerste ton worden gevonden, waarna door de tonnen te volgen het zeegat veilig binnen gevaren kan worden. Als een scherpe tand is ook het gevaarlijke Borkumrif te zien. Dat rif maakt het binnenvaren vooral bij lelijk weer een hachelijke zaak.
Bron: Email Dr. Egge Knol. Foto Kaap Henk Postma