Afgelopen november werd in Bergen (N.H.) het boek ‘Invasie 1799, onheil over Noord-Holland’ gelanceerd. Drie historici beschrijven in dit ruim 280 pagina’s tellende boekwerk de mislukte Engels-Russische expeditie om de Bataafse republiek omver te werpen.
Marcel Kuster, lid van onze Studiekring, werd benaderd om, op basis van de kaart van Dou, vijf bepalende militaire acties te reconstrueren en daarop in te tekenen. Hij vertelt in dit artikel hoe hij te werk is gegaan.
Kaart van Dou gebruikt als stafkaart
Alle strijdende partijen gebruikten als stafkaart ’t Hoogheemraetschap vande Uytwaterende Sluysen in Kennemerlant ende West-Frieslant, getekend door Johannes J. Dou.
Klik hier voor de kaart in groter formaat in de collectie van de universiteit Wageningen.
Deze oorspronkelijke kaart focust op de structuur van de waterlopen in het hele gebied. In een van de fases van de strijd werd de polder De Zijpe verdedigd vanachter de dijken door Engels geschut en infanterie. Bataafs-Franse aanvalsgroepen kregen bevel deze langs van tevoren bepaalde routes te bestormen.
Toen tijdens de aanval één van die routes op de kaart geen weg, maar een waterloop bleek te zijn zochten de Bataafse aanvallers naarstig een andere. Dit alternatief bleek echter een andere aanval te blokkeren. Er ontstond een chaotische situatie. Beide aanvallen verliepen in een flessenhals en dus maakte de Engelse verdediging veel slachtoffers. Men had beter een wegenkaart kunnen raadplegen.
De kaart van Dou werd m.b.v. GIS op het Algemeen Hoogtebestand Nederland gepositioneerd om een 3D-beeld te kunnen genereren. Eenmaal gegeorefereerd kon de kaart ‘basic’ worden ingekleurd naar bodemgebruik aan de hand van de informatie van HisGIS.
De 350 jaar oude kaart bleek opvallend nauwkeurig opgemeten. Wat ook opviel was de veelheid aan elementen dat nog steeds in het moderne kaartbeeld terug te vinden is. Iets dat je niet zou denken als je tegenwoordig over het asfalt tussen nieuwbouw en bedrijventerreinen de omgeving van Alkmaar doorkruist.
De militaire kaarten
Boek: Invasie 1799 – Onheil in Noord – Holland
Auteurs: Bob Latten, John Grooteman, Rob Jansen.
Formaat: 180 x 250 mm.
Uitgave: Hardcover, gebonden, rijk geïllustreerd, geheel in kleur, 280 p.
ISBN: 9 789082714289
Prijs: € 25,00
Het boek is verkrijgbaar bij boekhandels in de regio Noord-Holland. Het kan ook via info@invasie1799.nl en via Marktplaats besteld worden.
Bron: Bericht van Marcel Kuster
Dag dames, heren,
Ik ben een oude collega van John Grooteman en wil weer met hem in contact komen. Hebben jullie misschien zijn email adres voor me?
Dank voor de moeite.
Ed.
Helaas kan ik u niet in contact brengen met John Grooteman, omdat ik geen gegevens van hem heb.
Misschien ziet hij deze oproep en reageert hij hierop.
verleden week het boek gekocht bij Plukker in Schagen.
Prachtig boek zeer interessant, en heel mooi beschreven met getuigen verslagen.
Bij toeval kwam ik het tegen, wist niet dat het bestond, misschien iets meer publiciteit via sociale media?
Gelukkig heb ik hem nu.
Gr, Dirk