Op 3 juli maakte de commissie Ontwikkeling Nederlandse Canon de definitieve lijst met vensters op de Nederlandse geschiedenis bekend. Het kabinet heeft besloten dat deze canon zal worden opgenomen in de kerndoelen van het onderwijs. Eén van die vensters is ‘De Atlas Major van Blaeu’, ter illustratie van het bredere thema ‘De wereld in kaart’.
De canon
De canon van Nederland is het geheel van belangrijke personen, teksten, kunstwerken, voorwerpen, verschijnselen en processen die samen laten zien hoe Nederland zich ontwikkeld heeft tot het land waarin we nu leven. De canon is in de eerste plaats bedoeld voor het onderwijs: als richtinggevende handreiking voor behandeling op de basisschool en in de onderbouw van het voortgezet onderwijs.
Het is de bedoeling dat de canon echt gaat leven. Een mooi voorbeeld van hoe dat in de praktijk wordt toegepast is de uitgave van de cartoon ‘Fokke en Sukke’ die met een knipoog naar de moderne tijd hun visie geven op de onderwerpen uit de canon.
De Atlas Major van Blaeu
De Atlas Major (ook genaamd: Atlas Maior) verscheen in 1662. Deze bestond uit elf delen met bijna 600 kaarten en 3.000 pagina’s tekst in Latijn. Daarmee was het één van de duurste cartografische uitgaves uit de zeventiende eeuw. De inhoud was erg actueel en weerspiegelde de kennis die was opgebouwd met de ontdekkingsreizen en handelscontacten. De uitvoering kon naar wens van de koper worden aangepast en was een gewild statussymbool. Latere uitgaven waren tevens in het Frans en Duits beschikbaar.
De maker was Joan Blaeu (1596-1673), zoon van cartograaf Willem Jansz. Blaeu en Maria van Uitgeest. Na de dood van zijn vader in 1638 nam Joan het familiebedrijf over. Andere bekende atlassen van Joan Blaeu zijn de ‘Atlas Novus, voluit Theatrum orbis terrarum, sive, Atlas novus’ uit 1636-1655 en het ‘Toonneel der Steden’ uit 1652.
Door de opname van de Atlas Major in de canon zal er in het onderwijs waarschijnlijk meer aandacht komen voor cartografie. Jongeren komen daarmee te weten dat kaarten meer zijn dan Google maps en TomToms!
Meer informatie
- Canon van de Nederlandse Geschiedenis, of direct naar Blaeu in de canon
- De drukkerij van de familie Blaeu
- Joan Blaeu (artikel in Wikipedia)
- Historische canon wordt verplicht op school (Volkskrant, 3 juli 2007)
Online raadplegen van kaarten van Blaeu (zoek naar ‘Blaeu’):
- Atlassen in het Geheugen van Nederland
- Kaartencollectie Universiteit van Amsterdam
- Beeldbank Nationaal Archief